Transmuraal Expertiseteam Palliatieve Zorg in de regio Zuid-Kennemerland en Meerlanden van start
Op 13 februari 2025 is in de regio Zuid-Kennemerland en Meerlanden het Transmuraal Expertiseteam Palliatieve Zorg (TEPZ) met een symposium gestart. Simone Koops (voorzitter van de regiegroep Meerlanden van het Netwerk Palliatieve Zorg en tevens directeur-bestuurder van hospice Bardo) en Anouk Baars (strategisch adviseur en coördinator palliatieve zorg bij Zilveren Kruis) vertellen over hun rol en hoe dit project in deze regio tot stand is gekomen en is aangepakt.
In 2022 werd door een werkgroep in de regio Zuid-Kennemerland en Meerlanden de eerste Regionale Transmurale Afspraak (RTA) palliatieve zorg opgesteld, waarmee een belangrijke stap werd gezet richting een betere samenwerking en zorgafstemming in de palliatieve zorg. De RTA was een gezamenlijke aanpak van huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, medisch specialisten, verpleegkundigen en zorginstellingen om de zorg voor palliatieve patiënten te verbeteren en te harmoniseren.
De ontwikkeling van het Transmuraal Expertiseteam Palliatieve Zorg (TEPZ)
Vanuit deze werkgroep ontstond de wens om een Transmuraal Expertiseteam Palliatieve Zorg (TEPZ) op te richten. Dit team heeft als doel om de expertise van zorgverleners uit verschillende disciplines te bundelen en zo de kwaliteit van palliatieve zorg te verhogen. Zorgverleners uit de regio kunnen met al hun vragen over palliatieve zorg bij dit team terecht.
In 2022 werd een projectgroep opgericht, bestaande uit zorgprofessionals uit de huisartsenkoepels uit Zuid-Kennemerland en Meerlanden (Zorggroep Haarlemmermeer en HZK), het Spaarne Gasthuis, Hospice Bardo en Zorgbalans en Andrea van der Veen als netwerkcoördinator Palliatieve Zorg. Als één van de pilots Transitie Consultatie bracht de projectgroep in kaart welke ontwikkelingen er landelijk zijn en welke mogelijke meerwaarde deze voor de regio kunnen hebben. Denk daarbij ook aan onderbouwing van de kwaliteit van zorg (elementen uit het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland) en bekostigings- en ICT-vraagstukken.
Later dat jaar presenteerde de projectgroep de uitkomsten van de eerste verkenning aan een stuurgroep, bestaande uit managers van de verschillende betrokken en aan het Netwerk verbonden organisaties, alsmede een voorstel voor de wijze waarop een nieuw regionaal TEPZ zou moeten worden ingericht. Na goedkeuring werd Josefien Bergman als projectleider aangesteld, die een plan van aanpak en een planning maakte, zodat in 2025 met een regionaal TEPZ van start kon worden gegaan. Het project ontving financiële ondersteuning vanuit de NPPZ II Stimuleringsimpuls.
De betrokkenheid van zorgverzekeraars en bekostigingsvraagstukken
“Omdat het een andere manier van werken en bekostigen behelst, hebben we de twee preferente zorgverzekeraars (Zorg & Zekerheid en Zilveren Kruis) in een zo vroeg mogelijk stadium bij de plannen betrokken om mee te denken over de bekostiging en contractering van het TEPZ”, vertelt Bergman. Anouk Baars, strategisch adviseur en coördinator palliatieve zorg bij Zilveren Kruis, geeft aan dat samenwerking cruciaal is voor goede en toekomstbestendige palliatieve zorg. Baars legt uit: “Toen deze aanvraag binnenkwam, hebben we goed gekeken of dit in de lijn past waar men in de regio al mee bezig was. Daarop was het antwoord ‘ja’. Ook konden wij scenario’s voorstellen voor het inkopen van het TEPZ, omdat reguliere bekostiging niet passend was. Een ander aspect bij transmurale samenwerkingen is dat hier meerdere zorgaanbieders en vaak meerdere zorginkopers bij betrokken zijn. Mijn rol was daardoor binnen mijn organisatie vergelijkbaar met die van Josefien: zorgen voor een goede interne afstemming, zodat iedereen op een lijn zit. Soms kwamen we een paarse krokodil tegen, maar die zijn er om op te lossen. We hebben namelijk dezelfde doelgroep: kwetsbare mensen in de laatste levensfase. Daarvoor moet je oplossingen vinden die in praktijk werken.”
De zorgverzekeraars en de projectgroep hebben samen gekeken naar de implementatie van TAPA$-prestaties, met als doel de zorgprofessionals op de juiste manier te belonen voor hun werk. Er werden afspraken gemaakt over de inzet van TAPA$ 2a, zodat zorgverleners zich kunnen focussen op de zorg voor palliatieve patiënten zonder financiële belemmeringen. Anouk Baars belicht de complexiteit van dit proces: “De administratieve kant was niet altijd eenvoudig, vooral als het ging om declaraties en inkoopmethodiek. Voor huisartsenzorg, ouderenzorg en ziekenhuiszorg gelden andere standaarden, en in het TEPZ vormen al deze zorgprofessionals één team. Maar het belang van de verzekerde en zorgprofessional stond steeds voorop. Daardoor hebben we samen oplossingen kunnen vinden. Een voorbeeld: vanuit Zilveren Kruis hebben we de keuze gemaakt dat er géén eigen risico in rekening wordt gebracht bij de patiënt als een medisch specialist betrokken is bij het advies. Dit is normaal gesproken wel het geval bij ziekenhuiszorg. In dit geval heeft de patiënt géén invloed op welke zorgverlener wordt geraadpleegd in het netwerk, dat kan een huisarts zijn of een medisch specialist uit het ziekenhuis. Door deze keuze is kan het niet zo zijn dat de patiënt of diens nabestaanden nog een rekening krijgen voor het inzetten van specialistische expertise palliatieve zorg.”
Successen en uitdagingen in de regio
Simone Koops (voorzitter van de regiegroep Meerlanden van het Netwerk Palliatieve Zorg en tevens directeur-bestuurder van hospice Bardo) kijkt trots terug op de gezamenlijke inspanningen: “Het is bijzonder om te zien hoe de betrokken organisaties, zorgverleners en zorgverzekeraars zich gezamenlijk hebben ingezet voor het opzetten van het TEPZ. De samenwerking was echt de sleutel tot het succes.” Toch waren er ook uitdagingen, zoals de timing van het project en het behoud van betrokkenheid van zorgprofessionals, zoals Simone aangeeft: “We merkten dat sommige processen meer tijd kostten dan verwacht. Het was belangrijk om hen betrokken en geïnformeerd te houden, zodat ze hun vertrouwen in het project konden behouden. Josefien deed dat ontzettend goed en heeft daar een belangrijke rol in gespeeld.”
Lessen voor andere regio’s
Wat kunnen andere regio’s leren van het initiatief in Zuid-Kennemerland en Meerlanden? Zowel Koops als Baars benadrukken het belang van duidelijke samenwerking en het betrekken van alle betrokkenen vanaf het begin. “Het is cruciaal om iedereen vanaf de start aan boord te hebben,” zegt Koops. “Zorgverleners moeten geloven in het project en de meerwaarde ervan inzien. Daarbij moet je niet bang zijn om de juiste professionals en projectleiders aan te stellen, zodat het proces niet stagneert.”
Baars voegt eraan toe: “Het delen van kennis is essentieel. We moeten leren van elkaar en zorgen dat we niet allemaal het wiel opnieuw uitvinden. In plaats van alles zelf te doen, kunnen we veel meer bereiken door onze ervaringen te delen.”
De toekomst van het TEPZ en de palliatieve zorg
Met de oprichting van het Transmuraal Expertiseteam Palliatieve Zorg in 2025 hoopt het netwerk Amstelland& Meerlanden en Midden- & Zuid-Kennemerland een voortrekkersrol te spelen in de verbetering van palliatieve zorg. Door gezamenlijke inspanningen van zorgprofessionals, zorgverzekeraars en andere betrokkenen is de regio goed op weg naar een meer geïntegreerde en patiëntgerichte zorgverlening, die continuïteit en kwaliteit waarborgt in de laatste levensfase. Bergman: “De komende maanden vraagt het inrichten van de administratieve afhandeling van de declaraties onze aandacht. Voor de zomer gaan we de eerste ervaringen evalueren.”
“Het is niet het einde, maar de start van iets groters,” aldus Simone Koops. “We gaan door met het monitoren van de ontwikkelingen en het bijvoorbeeld koppelen aan deskundigheidsbevordering in onze regio, zodat we altijd blijven leren en verbeteren. Het einddoel is immers dezelfde voor ons allemaal: palliatieve zorg van de hoogste kwaliteit bieden aan degenen die het het hardst nodig hebben.”
Door gezamenlijk te werken aan deze belangrijke doelen, kunnen andere regio’s in Nederland leren van de successen én uitdagingen die in Zuid-Kennemerland en Meerlanden zijn ervaren, en kunnen zij hun eigen palliatieve zorgsystemen verder versterken. Voor meer informatie zie www.palliaweb.nl/nhz/tepz en voor vragen kan men contact opnemen met Andrea van der Veen (AvdVeen@sigra.nl) of Josefien Bergman (JBergman@sigra.nl).
V.l.n.r.: Josefien Bergman, Anouk Baars, Simone Koops en Andrea van der Veen